Türk Tabipleri Birliği (TTB), Sağlık Bakanlığı tarafından 15 Haziran 2025 itibarıyla uygulanmaya başlanan “Akılcı Test İstemi Uygulamaları”nın hasta yönetimini olumsuz etkilediğini ve hekim bağımsızlığına müdahale anlamı taşıdığını belirterek uygulamanın askıya alınması çağrısında bulundu.
Sistem Engelliyor, Hekimler Test İsteyemiyor
Yeni düzenlemeyle birlikte, hekimler hastalarına teşhis koymak amacıyla ihtiyaç duydukları testleri hastane bilgi sistemleri üzerinden talep edemez hale geldi. Başlangıçta teknik bir arıza sanılan bu durumun, Sağlık Bakanlığı tarafından hazırlanan kılavuz doğrultusunda yapılan sistemsel kısıtlamalardan kaynaklandığı ortaya çıktı.
Kılavuz Ne Diyor?
“Tıbbi Laboratuvarlar Yönetmeliği” ve “2024-2028 Sağlık Bakanlığı Stratejik Planı” doğrultusunda hazırlanan yeni kılavuzda, hangi uzmanlık alanlarının hangi testleri ne sıklıkla ve hangi düzeyde sağlık tesislerinde isteyebileceği detaylı şekilde listelendi. e-Nabız ve MEDULA sistemleriyle entegre edilen bu kurallar dışına çıkan test istemlerinin SGK tarafından ödenmeyeceği bildirildi.
Test Kısıtlamaları Teşhisi Zorlaştırıyor
Hekimlerin tanı koymak için ihtiyaç duyduğu temel laboratuvar testlerine dahi erişimin zorlaştığına dikkat çeken TTB, bu durumun hasta haklarını ihlal ettiğini ve geri dönüşü olmayan sağlık zararlarına neden olabileceğini belirtti. Örneğin, anesteziyoloji uzmanlarının ameliyat öncesi tiroid hastaları için gerekli olan “Serbest T4” testini isteyememesi ya da çocuk endokrinoloji hekimlerinin “Trigliserid” testi talep edememesi teşhis ve tedavide büyük sıkıntılara yol açıyor.
Hekim Yetkisine Müdahale Ediliyor
Kılavuzun getirdiği branş bazlı kısıtlamalar, tıp eğitiminin bütüncül yaklaşım anlayışına ters düşüyor. TTB, her hekimin hastaya bütünsel bakışla yaklaşması gerektiğini hatırlatarak, uzmanlık dışı test istemlerinin engellenmesinin hekim sorumluluğunu ortadan kaldırdığına dikkat çekti.
TTB: Bilimsel Yaklaşım Şart, Uygulama Askıya Alınmalı
Türk Tabipleri Birliği, laboratuvar hizmetlerinin daha etkin kullanılması gerektiğini kabul etmekle birlikte, bunun bilimsel yöntemlerle ve uzman derneklerinin katkısıyla yapılması gerektiğini vurguladı. TTB Merkez Konseyi, hastaların sağlığı ve hekimlik uygulamalarının sürdürülebilirliği için Sağlık Bakanlığı’nı bu uygulamayı derhal durdurmaya ve yeniden değerlendirmeye çağırdı.
